بررسی و تحلیل علل ایجاد ادعاهای پیمانکاری قراردادهای طرح و ساخت عمرانی پروژه‌های زیرزمینی کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته‌ی مدیریت پروژه و ساخت؛ دانشکده‌ی معماری؛ دانشگاه تهران

2 استادیار؛ گروه مدیریت پروژه و ساخت؛ دانشکده‌ی معماری؛ دانشگاه تهران

3 استاد؛ گروه معماری؛ دانشکده‌ی معماری؛ دانشگاه تهران

چکیده

در اکثر پروژه­‌ها، امکان بروز ادعاهایی از سوی عوامل مخصوصا پیمانکاران وجود دارد. این ادعاها اثرات منفی بر اجرای پروژه می­‌گذارد. اگرچه در هیچ پروژه­ای نمی‌­توان احتمال بروز این ادعاها را از میان برد، اما می‌­توان با شناسایی علل اصلی ایجاد ادعاها، تا حد زیادی از وقوع آن­‌ها در پروژه‌های آتی جلوگیری کرد. به همین دلیل در این پژوهش با استفاده از مطالعه‌ی کتابخانه­‌ای، مصاحبه‌ با خبرگان و بررسی دقیق اسناد و مدارک مرتبط، داده‌­های مورد نیاز جمع­‌آوری و 250 مورد علل مرتبط با ایجاد ادعا در پروژه­‌های طرح و ساخت زیرزمینی شناسایی شده است. پس از تجزیه و تحلیل این موارد، پرسشنامه‌ی بسته شامل فراوانی و شدت تاثیر علل ایجاد ادعا در میان عوامل ایجاد آن شامل کارفرما و مشارکت طرح و ساخت که در انواع پروژه‌­های زیرزمینی از جمله‌ی پروژه­‌های تونلسازی شهری و غیر ­شهری فعالیت دارند، توزیع و بر اساس نظرهای جمع­‌آوری شده، مهم‌ترین علل ایجاد ادعا شناسایی و بر اساس شاخص اهمیت مورد ارزیابی کمی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1]     قربانی، ع. (1384). بررسی علل عمده و منشا ادعاهای مالی پیمانکاران و راه‌های کنترل آن در پروژه­های عمرانی کشور. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد. دانشکده‌ی مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
[2]     Moura, H., & Teixeira, J. C. (2005). Claims in Railway Projects in Portugal. Proceedings of the CIB W102-2005, International Conference on Information and Knowledge Management in a Global Economy: Challenges and Opportunities for Construction Organizations. Delft: Conseil International du Bâtiment.
[3]     کتابی، م. (1388). تحلیل علل طرح ادعاهای پیمانکاران با رویکرد پیشگیری در مرحله‌ی واگذاری قرارداد. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد. دانشکده‌ی مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
[4]     سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور. (1384). ضوابط اجرای روش طرح و ساخت. شابک: 2-666-425-964. http://swid.maj.ir/
[5]     آقاخانی، ح. (1391). ارائه‌ی الگوی پیشگیری و مدیریت ادعا در قراردادهای طرح و ساخت و EPC. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد. دانشکده‌ی مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
[6]     شاکری، ا.، و سجادی، س. و. (1390). مقایسه‌ی تطبیقی بین سه شرایط عمومی سه‌عاملی، طرح و ساخت داخلی و طرح و ساخت صنعتی (5490) در حوزه‌ی تغییرات در پروژه. هفتمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه.
[7]     امام جمعه­زاده، م. (1383). مقایسه‌ی تطبیقی برخی از پژوهش­های انجام شده در مورد سیستم­های انجام پروژه. اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه.
[8]     پرچمی جلال، م. (1388). بررسی چالش‌های حقوقی و فنی استفاده از قراردادهای تیپ طرح و ساخت و EPC ایران و فیدیک.اولین کنفرانس ملی اجرای پروژهبه روشEPC.
[9]     Vidogah, W., & Ndekugri, I. (1997). Improving Management of Claim: Contractor’s Perspective. Journal of Management in Engineering, 13(5), 37-44. http://dx.doi.org/10.1061/(ASCE)0742-597X(1997)13:5(37).
[10]  سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور. (1383). فرهنگ واژگان نظام فنی و اجرایی کشور. http://www.trudo.ir/2576_orig.pdf .
[11]   تلخابی، هـ . (1392). بررسی علل ایجاد ادعاهای پیمانکاری و تاثیر آن بر هزینه‌ی پروژه در پروژه­های طرح و ساخت کشور. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد. دانشکده‌ی معماری. دانشگاه تهران.
[12]  Love, P. E. D., Davis, P. R., Kerry London, K., & Jasper, T. (2008). Causal Modelling of Construction Disputes. Proceedings of the 24th Annual ARCOM Conference(pp. 869-878). ARCOM: Association of Researchers in Construction Management. http://www.arcom.ac.uk/-docs/proceedings/ar2008-869-878_Love_et_al.pdf.
[13]  Moura, H., & Teixeira, J. C. (2007). Types of Construction Claims: A Portuguese Survey. Proceedings of the 23th Annual ARCOM Conference (pp. 129-135). ARCOM: Association of Researchers in Construction Management. http://www.arcom.ac.uk/-docs/proceedings/ar2007-0129-0135_Moura_and_Teixeira.pdf.
[14]  Acharya, N. K., Lee, Y. D., & Im. H. M. (2006). Conflicting Factors in Construction Projects: Korean Perspective. Engineering, Construction and Architectural Management, 13(6), 543-566. http://dx.doi.org/10.1108/09699980610712364.
[15]  Zaneldin, E. K. (2006). Construction Claims in United Arab Emirates: Types, Causes, and Frequency. International journal of Project Management, 24(5), 453-459. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijproman.2006.02.006.
[16]  Tochaiwat, K., & Chovichien, V. (2006). A Survey of Thai Contractors' Construction Claim Management. Proceedings of The Tenth National Convention on Civil Engineering (pp. 7-11). https://scholar.google.com/scholar/A Survey of Thai Contractors' Construction Claim Management.
[17]  Chan, E. H. W., & Suen, H. C. H. (2005). Dispute Resolution Management for International Construction Projects in China. Management Decision, 43(4), 589-602. http://dx.doi.org/10.1108/00251740510593576.
[18]  Semple, C., Hartman, F., & Jergeas, G. (1994). Construction Claims and Disputes: Causes and Cost/Time Overruns. Journal of Construction Engineering and Management, 120(4),785-795. http://dx.doi.org/10.1061/(ASCE)0733-9364(1994)120:4(785).
[19]  فتحی، ز. (1387). دلایل موثر در بروز دعاوی در قراردادهای پروژه­های شهری. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد. دانشکده‌ی مهندسی عمران. دانشگاه علم و صنعت ایران.
[20]  Sterman, J. D. (2000). Business Dynamics: Systems Thinking and Modeling for A Complex World. McGraw-Hill. ISBN: 0-07-231135-5. http://web.boun.edu.tr/ali.saysel/Esc578/Sterman%2013.pdf.
[21]  مومنی، م.، و مروتی شریف­آبادی، ع. (1385). مدل­سازی پویایی سیستم صف با استفاده از رویکرد پویایی سیستم. دانشور رفتار. 13(17)، 1-14. http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/57913851705.pdf .
[22]  Love, P. E. D., Davis, P. R., Ellis, J. M., & Cheung, S. O. (2008). A Systemic View of Dispute Causation. International Journal of Managing Projects in Business, 3(4), 661-680. http://dx.doi.org/10.1108/17538371011076109.
[23]  خاکی، غ. (1384). روش تحقیق با رویکردی به پایان‌‌نامه­نویسی. تهران: کانون فرهنگی انتشاراتی بازتاب. شابک: 7-21-6370-964.