روش‌ الکتره فازی مردد در مدیریت ریسک‌های زمین‌شناسی و ژئوتکنیکی پروژه‌های تونل‌سازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری؛ دانشکده‌ی علوم، دانشگاه فردوسی مشهد.

2 استاد؛ دانشکده‌ی علوم، دانشگاه فردوسی مشهد.

3 دانشیار؛ دانشکده‌ی علوم، دانشگاه فردوسی مشهد.

4 دانشیار؛ دانشکده‌ی مهندسی کامپیوتر و صنایع، دانشگاه صنعتی بیرجند.

چکیده

فضاهای زیرزمینی در محیط‌هایی با شرایط زمین‌شناسی و ژئوتکنیکی با عدم قطعیت بالا اجرا می‌شوند و ریسک‌های زیادی را نیز در بر دارند. بیشترین حوادث و رخدادها اغلب با عدم قطعیت در ساخت و اجرای این سازه‌ها همراه است؛ بنابراین جلوگیری از وقوع حوادث با پیشرفت روش‌های تحلیل و مدیریت ریسک امری ضروری است. در این تحقیق به کمک روش الکتره فازی مردد، روشی برای مدیریت ریسک‌های موجود در تونل خط 3 قطار شهری مشهد ارائه می‌شود. بر اساس پاسخ متخصصان و خبرگان به پرسشنامه‌های تهیه شده، ریسک‌های مختلف زمین‌شناسی و ژئوتکنیکی موجود در پروژه شناسایی شده و همچنین پاسخ‌های مورد نظر برای کاهش اثرات این ریسک‌ها مشخص و سپس با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری فازی مردد رتبه‌بندی پاسخ این ریسک‌ها بر مبنای درجه اهمیت آن‌ها انجام می‌گیرد. نتایج نهایی نشان‌دهنده آن است که تهیه پروفیل زمین شناسی مهندسی طول مسیر با استفاده از اطلاعات به دست آمده و استفاده از رو ش های بهسازی خا ک در رتبه اول قرار گرفته اند. حفر ترانشه برای بررسی‌های کم‌عمق در مسیر حفر تونل در رتبه دوم و رعایت و اجرای صحیح و به موقع دستورالعمل‌های فنی حفاری به منظور محدودسازی نشست‌های القایی در رتبه سوم به لحاظ اهمیت قرارگرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها


Ataei, M. (2015). Multi criteria decision making. Shahrood University of Technology (in persian).
Ataei, M. (2016). Fuzzy multi criteria decision making. Shahrood University of Technology (in persian).
Ataei, M. (2017). Risk Management. Shahrood University of Technology (in persian).
Chen, N., Xu, Z., & Xia, M. (2015, May). The ELECTRE I multi-criteria decision-making method based on hesitant fuzzy sets. International Journal of Information Technology & Decision Making14(03), 621-657.‏ Retrieved from https://doi.org/10.1142/S0219622014500187
Cleland, D. L., & Ireland, L. R. (2007). Project manager's handbook. McGraw Hill Professional.
El-Sayegh, S. M. (2008, May). Risk assessment and allocation in the UAE construction industry. International journal of project management, 26(4), 431-438. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.ijproman.2007.07.004
Ghosh, S., & Jintanapakanont, J. (2004, November). Identifying and assessing the critical risk factors in an underground rail project in Thailand: a factor analysis approach. International journal of project management, 22(8), 633-643. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.ijproman.2004.05.004
Mikaeil, R., Shaffiee Haghshenas, S., & Sedaghati, Z. (2019, July). Geotechnical risk evaluation of tunneling projects using optimization techniques (case study: The second part of Emamzade Hashem tunnel). Natural Hazards, 97(3), 1099-1113. Retrieved from https://doi.org/10.1007/s11069-019-03688-z
Muir Wood, A. (2000). Tunnelling: Management by design (p. 328). Taylor & Francis.
Nezarat, H., Sereshki, F., & Ataei, M. (2015, August). Ranking of geological risks in mechanized tunneling by using Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP). Tunnelling and underground space technology, 50, 358-364. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.tust.2015.07.019
Nikkhah, M., Ghasvareh, M. A., & Farzaneh Bahalgardi, N. (2019, July). Risk management in urban tunnels using methods of game theory and multi-criteria decision-making. Journal of Mining and Environment, 10(3), 597-611. Retrieved from https://doi.org/10.22044/jme.2019.7136.1559
Shaffiee Haghshenas, S., Shaffiee Haghshenas, S., Abduelrhman, M. A., Zare, S., & Mikaeil, R. (2022, January). Identifying and Ranking of Mechanized Tunneling Project's Risks by Using a Fuzzy Multi-Criteria Decision-Making Technique. Journal of Soft Computing in Civil Engineering, 6(1), 29-45. Retrieved from https://doi.org/10.22115/scce.2022.305718.1366
Sharafat, A., Latif, K., & Seo, J. (2021, May). Risk analysis of TBM tunneling projects based on generic bow-tie risk analysis approach in difficult ground conditions. Tunnelling and Underground Space Technology, 111, 103860.‏ Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.tust.2021.103860
Smith, N. J., Merna, T., & Jobling, P. (2014). Managing risk in construction projects. John Wiley & Sons.
Torra, V. (2010, June). Hesitant fuzzy sets. International journal of intelligent systems, 25(6), 529-539. Retrieved from https://doi.org/10.1002/int.20418
Xia, M., & Xu, Z. (2011, March). Hesitant fuzzy information aggregation in decision making. International journal of approximate reasoning, 52(3), 395-407.‏ Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.ijar.2010.09.002
Xia, X., & Zhang, T. (2018, January). Reduced-order K-filters based decentralized fuzzy adaptive control of stochastic large-scale nonlinear systems with stochastic input unmodeled dynamics. Neurocomputing, 272, 584-595. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.neucom.2017.07.035
Xia, Y., Xiong, Z., Dong, X., & Lu, H. (2017, October). Risk assessment and decision-making under uncertainty in tunnel and underground engineering. Entropy, 19(10), 549. Retrieved from https://doi.org/10.3390/e19100549
Yazdani-Chamzini, A., & Yakhchali, S. H. (2012, July). Tunnel Boring Machine (TBM) selection using fuzzy multicriteria decision making methods. Tunnelling and Underground Space Technology, 30, 194-204. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.tust.2012.02.021
Zhu, B., & Xu, Z. (2013, February). Consistency measures for hesitant fuzzy linguistic preference relations. IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 22(1), 35-45.‏ Retrieved from https://doi.org/10.1109/TFUZZ.2013.2245136
Zhu, B., Xu, Z., & Xia, M. (2012, February). Dual hesitant fuzzy sets. Journal of Applied mathematics, 2012.‏ Retrieved from https://doi.org/10.1155/2012/879629