TY - JOUR ID - 2392 TI - ارائه یک متدولوژی جدید در تخمین فشار سینه‌کار ماشین TBM-EPB: مطالعه موردی JO - مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی JA - TUSE LA - fa SN - 2322-3111 AU - فتاحی, هادی AU - قائدی, حسین AU - ملک مجمودی, فرشاد AD - دانشیار؛ دانشکده‌ی مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک AD - دانشجوی کارشناسی ارشد؛ دانشکده‌ی مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک. AD - دانشجوی کارشناسی؛ دانشکده‌ی مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 10 IS - 3 SP - 287 EP - 310 KW - فشار سینه‌کار ماشینTBM-EPB KW - الگوریتم گرگ خاکستری KW - شبیه‌سازی مونت‌کارلو KW - نرم‌افزار PLAXIS3D2020 DO - 10.22044/tuse.2022.11569.1444 N2 - با گسترش روزافزون محیط‌های شهری، ایجاد و توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل درون شهری به منظور کاهش ترافیک، آلودگی‌ها و کاهش هزینه‌های ناشی از عبور و مرور درون شهری امری ضروری است. با توجه به اینکه بخش مهمی از هزینه ساخت مترو مربوط به حفاری و نگهداری تونل‌ها می‌شود. بنابراین یکی از مهم‌ترین تصمیم‌ها در بحث ساخت تونل‌های مترو روش حفاری در محیط‌های آبرفتی و ریزشی می‌باشد. حفاری تونل توسط ماشین TBM-EPB در مقایسه با سایر روش‌های حفاری در خاک‌های نرم و مناطق ریزشی یک روش سریع، پرقدرت و همراه با نگهداری است. یکی از عوامل بسیار مهم در جلوگیری از ریزش سینه‌کار در حین حفاری در زمین‌ها‌ی نرم و آبرفتی برآورد فشار سینه‌کار بهینه ماشین حفاری در هر مرحله حفاری (کیلومتراژهای مختلف) می‌باشد. زیرا کم و یا زیاد بودن فشار سینه‌کار ماشین حفاری منجر به افزایش هزینه‌ها، خسارت‌های جانی، سختی زیاد و همچنین منجر به وقفه در اتمام پروژه می‌شود. در این مقاله به دلیل عدم قطعیت در پارامترهای ژئوتکنیکی و حساسیت تونل‌های شهری، مسئله از دیدگاه احتمالاتی مورد مطالعه قرار گرفته است. به همین منظور،  ابتدا برای 50 حالت مختلف مدل‌سازی عددی خط 2 مترو تبریز با استفاده از نرم‌افزار PLAXIS3D2020 صورت گرفته و در ادامه از روش شبیه‌سازی مونت‌کارلو برای تولید اعداد تصادفی و اختصاص توزیع‌های احتمالاتی مناسب استفاده شده است. سپس با استفاده از الگوریتم فراابتکاری گرگ خاکستری (GWO) فشار سینه‌کار ماشینTBM-EPB  با کمک رابطه پیش‌بینی بدست آمده، تخمین زده شده است. در نهایت به منظور ارزیابی و صحت‌سنجی رابطه بدست آمده از شاخص‌های آماری ضریب همبستگی مربع (R2)، شمول واریانس (VAF)، میانگین درصد خطای مطلق (MAPE)، جذر میانگین خطای مربع (RMSE) و میانگین خطای مربع (MSE) استفاده شده است. با توجه به اعتبارسنجی مدل، رابطه ایجاد شده توسط الگوریتم گرگ خاکستری به واقعیت مسئله بسیار نزدیک بوده و از آن می‌توان برای ادامه مسیر در مناطق مشابه دیگر استفاده کرد. UR - https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2392.html L1 - https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2392_4d7bf4238fed68b5d1091232e36cc883.pdf ER -