@article { author = {امیری هزاوه, محمد حسین and زارع, شکرالله and شیرین, دانیال}, title = {تحلیل عددی ناحیه آسیب ناشی از انفجار در تونل با نرم‌افزار UDEC}, journal = {مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی}, volume = {10}, number = {2}, pages = {119-131}, year = {2021}, publisher = {دانشگاه صنعتی شاهرود و انجمن تونل ایران}, issn = {2322-3111}, eissn = {2322-570X}, doi = {10.22044/tuse.2022.9982.1398}, abstract = {با وجود پیشرفت‌های فراوان در احداث سازه‌های زیرزمینی به روش‌های مکانیزه و تمام مقطع همچنان روش چال‌زنی و انفجار در ‌احداث تونل ها و معادن نقش بسزایی دارد. این روش علاوه بر مزایای گوناگون مانند انعطاف‌پذیری و هزینه سرمایه‌ای پایین معایبی ‌نیز دارد که یکی از آنها گسترش ناحیه آسیب ناشی از انفجار در اطراف سازه زیرزمینی است که منجر به افزایش درزه و ترک در ‌محیط اطراف و بالتبع کاهش پایداری و افزایش تراوایی و در مواردی نشست زمین می‌شود.عوامل مختلفی بر ناحیه آسیب ناشی از ‌حفاری موثر است. روش‌های مختلفی مانند روش اندازه‌گیری، تجربی و مدل‌سازی برای بررسی این عوامل موجود است. در این مقاله ‌مدل‌سازی عددی برای سه حالت مختلف از حفاری صورت گرفته است و علاوه بر ذکر اجمالی عوامل مختلف موثر بر ناحیه آسیب ‌ناشی از حفاری، مشخص می‌شود بیشترین تاثیر بر روی ناحیه آسیب مربوط به مقاومت کششی و چسبندگی ذاتی سنگ است. علاوه ‌بر آن تاثیر شاخص مقاومت زمین شناسی سنگ (‌GSI‌) به عنوان یکی از شاخصه‌های مهم در شناخت توده سنگ مورد بررسی قرار ‌گرفته است و تاثیر کاهش ناحیه آسیب با افزایش ‌GSI‌ مشاهده شده است.‌}, keywords = {تونل‌سازی,چال‌زنی و انفجار,‏EDZ,مدل‌سازی عددی,‏UDEC‏,‏GSI}, url = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2348.html}, eprint = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2348_bbbe064286ed02beb0cb17ed1d3c9cfb.pdf} } @article { author = {فرجیان, سینا and رادان کوهپائی, محمدیاسر and حسینی, سیداحمد}, title = {مدل‌سازی عددی تأثیر جنس مستهلک‌کننده در کاهش انرژی امواج ضربه‌ای در محیط خاک}, journal = {مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی}, volume = {10}, number = {2}, pages = {133-149}, year = {2021}, publisher = {دانشگاه صنعتی شاهرود و انجمن تونل ایران}, issn = {2322-3111}, eissn = {2322-570X}, doi = {10.22044/tuse.2022.10959.1421}, abstract = {سازه‌ها با شکل، جنس یا مصالح مختلف، رفتارهای متفاوتی در برابر امواج ضربه‌ای از خود نشان می‌دهند و درک صحیح عملکرد سازه در برابر این امواج می‌تواند در انتخاب شکل مناسب مصالح، مفید و مؤثر واقع شود. در این مطالعه، بررسی میزان کاهش انرژی امواج مکانیکی ضربه‌ای، بر روی سازه مستهلک کننده با جنس‌های متفاوت و با ضخامت مختلف بررسی شده است. مستهلک کننده‌هایی که امروزه در دنیا مورد توجه قرار گرفته و نتایج مطلوبی داشته‌اند، مدلسازی شده‌اند. خاک مورد استفاده در این مدلسازی، نوع 5 در دسته‌بندی کد TM 5-855-1 ارتش آمریکا ، می‌باشد. مدلسازی با نرم‌افزار آباکوس انجام شده است که نسبت به سایر نرم‌افزارهای اجزاء محدود مشابه، به دلیل داشتن رویه‌های حل صریح و ضمنی، و دارا بودن مدل‌های رفتاری پیشرفته برای مواد مختلف، محبوب است. از نتایج مهم بدست آمده می‌توان به تأثیر مستهلک کننده ژئوفوم در کاهش60 درصدی و ساندویچ پنل آگزتیک در کاهش 50 درصدی انرژی موج منتشر شده در خاک، اشاره نمود. از جنبه‌های نوآورانه این تحقیق می‌توان به بررسی میزان اثر مصالح نوین اشاره کرد. یکی دیگر از جنبه‌های نوآوری نسبت به مطالعات گذشته، بررسی همه این آثار در محیط ترکیبی مانند زمین است که از اجزای مختلف یعنی سنگ و خاک تشکیل شده است. این اجزاء هر کدام به ‌واسطه‌ی پارامترها و خاصیت‌هایی که دارند تأثیر خود را در انتشار امواج مکانیکی گذاشته و باعث ایجاد تفاوت‌ها می‌شوند.}, keywords = {اجزای مستهلک کننده,ساندویچ پنل آگزتیک ‌ ژئوفوم,مدلسازی عددی,رویه حل صریح,آباکوس}, url = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2359.html}, eprint = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2359_73e75bd54d1177e11b3e7761a2d30a03.pdf} } @article { author = {فتاحی, هادی and قائدی, حسین and ملک مجمودی, فرشاد}, title = {پیش‌بینی عملکرد ماشین حفار بازویی در حفر تونل با استفاده از الگوریتم کرم شب‌تاب و الگوریتم مبتنی بر آموزش و یادگیری- مطالعه موردی}, journal = {مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی}, volume = {10}, number = {2}, pages = {151-166}, year = {2021}, publisher = {دانشگاه صنعتی شاهرود و انجمن تونل ایران}, issn = {2322-3111}, eissn = {2322-570X}, doi = {10.22044/tuse.2021.11010.1423}, abstract = {ماشین‌ حفار بازویی از آن دسته از ماشین‌هایی می‌باشند که قابلیت حفاری بالایی در سنگ‌هایی با مقاومت کم تا متوسط را دارا می‌باشند. از این رو به طور گسترده در حفریات زیرزمینی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تخمین عملکرد ماشین حفار بازویی یکی از موضوعات اصلی و مهم در تخمین تقریبی زمان اتمام پروژه و همچنین هزینه‌های پروژه‌ به حساب می‌آید. به همین منظور هدف از نگارش این مقاله پیشنهاد مدل‌های پیش‌بینی هوشمند برای تخمین عملکرد ماشین حفار بازویی بوسیله‌ی دو روش هوشمند الگوریتم کرم شب‌تاب (FA) و الگوریتم مبتنی بر آموزش و یادگیری (TLBO) و با استفاده از یک پایگاه داده (یک مطالعه موردی) است. در این مدل‌ها از مقادیر واجهشی چکش اشمیت و شاخص کیفیت توده‌سنگ (RQD) به عنوان پارامترهای ورودی و از نرخ برش ماشین حفار بازویی به عنوان پارامتر خروجی استفاده شده است. در پایان برای ارزیابی دقت مدل‌ها و مدلسازی از شاخص‌های ضریب همبستگی مربع (R2)، شمول واریانس (VAF)، جذر میانگین خطای مربع (RMSE) و میانگین خطای مربع (MSE) استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده در این مقاله و همچنین اعتبارسنجی مدل ایجاد شده، مقادیر پیش‌بینی عملکرد ماشین حفار بازویی توسط الگوریتم‌های بهینه‌سازی مبتنی بر آموزش و یادگیری و کرم شب‌تاب با مقادیر واقعی بسیار نزدیک بوده و از خطای کمی برخوردار است. بنابراین از مدل ایجاد شده می‌توان برای عملکرد ماشین حفار بازویی در شرایط زمین‌شناسی مشابه دیگر استفاده کرد.}, keywords = {ماشین حفار بازویی,الگوریتم مبتنی بر آموزش و یادگیری,الگوریتم کرم شب‌تاب,مقادیر برگشتی چکش اشمیت}, url = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2292.html}, eprint = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2292_e2895e5798c2c108cf32ddf3b4c97553.pdf} } @article { author = {امجدی, روح اله and صمیمی نمین, فرهاد and چاکری, حمید and روحانی, محمد متین}, title = {ارزیابی تأثیر فشار تزریق بر نشست سطح زمین در حفاری با دستگاه EPB (مطالعه موردی: خط 2 متروی تبریز)}, journal = {مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی}, volume = {10}, number = {2}, pages = {167-182}, year = {2021}, publisher = {دانشگاه صنعتی شاهرود و انجمن تونل ایران}, issn = {2322-3111}, eissn = {2322-570X}, doi = {10.22044/tuse.2022.11221.1428}, abstract = {با توجه به حساسیت فضای شهری، حفر تونل با عمق کم، به دقت و توجه بسیاری نیازمند است. از مهم‌ترین نکات قابل توجه در حفر این فضاها می‌توان به نشست سطحی ناشی از حفر تونل اشاره کرد. در این مطالعه، به پیشبینی نشست خط 2 متروی تبریز با روشهای تجربی، تحلیلی و عددی پرداخته شده‌است. بر اساس نتایج بدست آمده، میزان نشست بیشینه در روش تجربی پک 23/8، روش تحلیلی لاگاناتان و پولوس 14/9 و روش عددی تفاضل محدود با نرم‌افزار FLAC3D، 17/2 میلی‌متر بدست آمده که با توجه به میزان نشست قرائت شده از ابزاربندی (که برابر 16میلی‌متر است) دقت نسبی روش‌های عددی و تحلیلی مشخص میگردد. سپس به تأثیر تغییرات فشار تزریق بر روی نشست سطحی زمین با روش مدلسازی عددی پرداخته‌ شده‌است. نتایج حاصل نشان داد که میزان تغییر شکل ناشی از فشار تزریق، بسیار ناچیز بوده و هدف اصلی آن، کمک به پر‌شدن فضاهای ایجاد‌شده است. با بررسی سایر پارامتر‌های تاثیرگذار بر نشست سطحی می‌توان دریافت که با افزایش فشار روباره و چگالی، میزان جابجایی قائم افزایش و با افزایش فشار جبهه‌کار، چسبندگی و زاویه اصطکاک، مقدار جابجایی قائم کاهش می‌یابد. همچنین در ادامه با بررسی پارامتریک میزان نشست سطحی و فشار روباره، چگالی و چسبندگی، نمودارها و روابطی ارائه‌شد که بر این اساس، میزان نشست پیشبینی‌شده را در مدل مذکور بیان می‌کند.}, keywords = {نشست سطح زمین,مدلسازی عددی,فضاهای زیرزمینی,روش تفاضل‌محدود,نرم افزار FLAC3D}, url = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2382.html}, eprint = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2382_49230c8cfb553c6e9bc3a2cdd54bbbb7.pdf} } @article { author = {جهانبانی, محمود and پیکری, کیانوش and ستوده پور, محمد}, title = {مدل‌سازی پویا و تحلیل حساسیت سیستم حفاری مکانیزه تمام مقطع جهت مدیریت پروژه‌های تونلی}, journal = {مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی}, volume = {10}, number = {2}, pages = {183-197}, year = {2021}, publisher = {دانشگاه صنعتی شاهرود و انجمن تونل ایران}, issn = {2322-3111}, eissn = {2322-570X}, doi = {10.22044/tuse.2022.11226.1430}, abstract = {امروزه استفاده از ماشین‌های حفاری مکانیزه تمام مقطع به‌منظور حفاری تونل‌های طویل و تحت شرایط زمین‌شناسی مختلف گسترش زیادی پیداکرده است. از طرفی در پروژه‌های تونلی و بخصوص پروژه‌های مترویی وضعیت حفاری مکانیزه به دلیل زمان‌بر بودن و هزینه بالا تعیین‌کننده راهبرد اصلی پروژه است. در این تحقیق با بهره‌گیری از رویکرد سیستمی به بررسی ارتباط پویای عوامل متعدد تأثیرگذار بر حفاری مکانیزه در پروژه‌های تونلی پرداخته ‌شده است.این مدل شامل سه زیرسیستم تولید قطعات بتنی پیش‌ساخته کارخانه سگمنت، حفاری مکانیزه توسط دستگاه حفاری مکانیزه تمام مقطع و روند تخلیه مواد حاصل از حفاری در نظر گرفته‌شده و از داده‌های به‌دست‌آمده از دو دستگاه TBM در یک دوره 3 ساله استفاده ‌شده است.نتایج کلی شبیه‌سازی تأثیرپذیری حفاری مکانیزه از عواملی مانند قطر حفاری، نرخ تولید قطعات پیش‌ساخته بتنی، نرخ تخلیه حوضچه حفاری، ظرفیت دپوی قطعات پیش‌ساخته بتنی و مشکلات متعدد مؤثر بر سرعت دستگاه حفار را نشان می‌دهند که درنهایت نیز مدل اعتبارسنجی شده و تحلیل حساسیت بر روی مدل صورت گرفته است.با توجه به اعداد اولیه ورودی مدل، نتایج کمی چند سناریو در این مدل بیان می‌کند که چنانچه نرخ تولید قطعات پیش‌ساخته بتنی از 12 به 7 عدد در روز کاهش یابد حفاری مکانیزه 40 روز دیرتر به اتمام می‌رسید و در صورت تغییر تعداد شیفت کاری دستگاه حفاری مکانیزه از 2 شیفت به یک شیفت کاری در روز، مدت‌زمان حفاری از 397 روز به 823 روز می‌رسد و با تغییر تعداد شیفت کاری از 2 به 3 شیفت حفاری مکانیزه در روز و افزایش تعداد سرویس کامیون‌های تخلیه گل حاصل از حفاری از 55 به 75 سرویس، مدت‌زمان موردنیاز جهت حفاری مکانیزه از 397 روز به 277 روز کاهش می‌یابد. البته با توجه به شمول کلی مدل جهت تمامی سیستم‌های حفاری مکانیزه، با تغییر هر یک از متغیرهای مستقل مدل و تعریف سناریوهای مختلف می‌توان به بهترین نتیجه ممکن جهت مدیریت پروژه موردنظر دست‌یافت و راهبردهای پروژه را بر مبنای آن تدوین نمود.}, keywords = {دستگاه حفاری مکانیزه,سگمنت,قطعات پیش‌ساخته بتنی,پویایی‌شناسی سیستم,سیستم دینامیک,شبیه‌سازی,تونل}, url = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2318.html}, eprint = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2318_505b2197b7ac2cd644e98aeb0844a57e.pdf} } @article { author = {غلامرضازاده, وحید and طاهری, احسان}, title = {مدل‌سازی عددی عملیات لوله‌شکافی در ماسه و رس}, journal = {مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی}, volume = {10}, number = {2}, pages = {199-214}, year = {2021}, publisher = {دانشگاه صنعتی شاهرود و انجمن تونل ایران}, issn = {2322-3111}, eissn = {2322-570X}, doi = {10.22044/tuse.2022.11410.1437}, abstract = {فنّاوری‌های بدون‌حفاری به دلیل اجتناب از حفاری‌های روباز و کاهش آسیب به زیرساخت های مجاور بطور گسترده ای برای راه اندازی خط لوله های جدید و جایگزینی خطوط لوله های غیراستاندارد استفاده میشوند. در طول عملیات لوله شکافی، گسترش حفره‌ خاک و حرکت‌های محوری منبسط کننده باعث ایجاد تغییرشکل سه‌بعدی در سطح و اطراف لوله قدیمی شده است که ممکن است سبب آسیب زیرساخت‌های دفنی و پیاده‌روهای سطحی شود؛ بنابراین الگوی جابه جایی زمین از مهمترین ملاحظات برای طراحی عملیات لوله شکافی است. در این پژوهش مطالعات عددی سه‌بعدی با نرم افزار آباکوس برای تجزیه‌وتحلیل آزمایش‌های لوله شکافی انجام شده و واکنش خاک تحت تأثیر پارامترهای مختلف بررسی گردیده است. نتایج نشان داده بولت تغییر شکل افقی و کلمپبورستر تغییرشکل عمودی بیشتری ایجاد کرده اند. افقی یا عمودی بودن تغییرشکل‌ها به جهتگیری تیغه وابسته بوده و افزایش عمق لوله مدفون سبب کاهش غیرخطی تغییرشکل‌های سطحی شده است، بطوریکه که با افزایش 400 میلی‌متری عمق، تغییرشکلها 20 میلی‌متر کاهش یافته است. با افزایش قطر لوله الگوی کلی تغییرشکلها یکسان بوده اما مقادیر متغیری ثبت شده است. تغییر شکل های سطحی در ماسه بیشتر از رس بوده که این مقدار برای ماسه و رس به ترتیب 36 و 12 میلی‌متر شده است. میزان تغییر شکلهای جانبی ماسه در اطراف لوله نیز دو برابر رس گزارش شده است.}, keywords = {"فن آوری بدون حفاری","لوله شکافی","مدل‌سازی عددی","تغییرشکل زمین"}, url = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2346.html}, eprint = {https://tuse.shahroodut.ac.ir/article_2346_f22b6ce94ba743a1ecf72dec452c2240.pdf} }